راه بازیابی اعتماد عمومی به شرکت ها و کارخانه های بزرگ

داود محمدی: در طی روزهای اخیر مردم به بهانه های مختلف شرکت های بزرگ مانند دیجی کالا و یا بستنی میهن را تحریم کردند و از خرید محصولات این شرکت ها خودداری می کنند این موضوع به حدی جدی شده است که شرکت ها با انتشار تیزر و فعالیت هایی مانند کاهش قیمت کالا و خدمات سعی در جلب نظر مردم هستند، با این حال بعید به نظر می رسد که اعتماد عمومی به حالت سابق برگردد.

به نظر می رسد یکی از راه های بازیابی اعتماد عمومی به این شرکت ها مراجعه به داخل شرکت و جلب رضایت کارگران است، متاسفانه در طی سالیان گذشته به خصوص بعد از انقلاب اسلامی نهادهای کارگری جایگاه خود را از دست دادند و با روی کارآمدن دولت هاشمی رفسنجانی تقریباً کارگران بدون هیچ پناهی رها شدند. ادارات دولتی به بهانه برون سپاری کارگران خود را بازخرید یا اخراج کردند و خدمات خود را به شرکتهایی واگذار نمودند که پیمانکار نیروی انسانی بودند، این شرکتها عموما متعلق به خود مدیران یا وابستگان آنها بود و با بی رحمی تمام حق و حقوق کارگران را به حداقل ممکن کاهش داد در نتیجه در طی یک مدت کوتاه افرادی با میلیاردها ثروت در جامعه پدید آمدند و طبقه متوسط و کارگر روز به روز ضعیف و صیف تر شدند.

کارخانجات و شرکت ها هم در این مسابقه استثمار کم نیاوردند، موضوعی به نام استخدام رسمی در جامعه کارگری از بین رفت و قراردادها ابتدا یکساله، بعد شش ماهه و تا اینکه به سفید امضا تغییر کرد. صاحب کار بدون ملاحظه و رعایت حق و حقوق کارگر نهایت بهره کشی را از کارگر به عمل می آورد و به محض اینکه کوچکترین تهدید در سرمایه احساس کند بلافاصله با اخراج کارگر جبران مافات کرده و به روال سابق برمی گردد. در نهایت انکه همیشه ضرر می دهد کارگر است و صاحبان شرکتها روز به روز ثروتمند می شوند طوری که بعضاً حساب دارایی از دستشان می رود و یعضی از مدیران فقط یک نفر استخدام می کنند که برای آنها فیلم دانلود کند.

راه حل

برای برون رفت از وضعیت موجود پیشنهاد می کنم صاحبان شرکتها از میلیاردها ثروتی که در نتیجه استثمار کارگران خود بدست آورده اند مقداری برای بازگشت اوضاع به روال سابق هزینه کنند، قراردادهای سفید و کوتاه مدت را به قرارداد رسمی و دایم تبدیل کنند، حتی سهام شرکت خود را با کارگران به اشتراک بگذارند و به جای ثروت اندوزی به توزیع متناسب ثروت بیاندیشند. همچنین لازم است نهادهای کارگری و انجمن ها با حمایت صاحبان کار به روال طبیعی فعالیت خود برگردند و حمایت جدی از کارگر در دستور کار این انجمن ها باشد در چنین وضعیتی بین مردم و مالکین کارخانه و شرکتها منافع مشترک به وجود خواهد آمد و مردم از منافع این شرکتها حمایت خواهند کرد.

یکی از راه هایی که معمولاً از طریق آن کارگران دور هم جمع می شوند و همدیگر را بیشتر پیدا می کنند، تجمعات کارگری است که گهگاهی برای انجام اعتراضات صنفی صورت می گیرد. در اینگونه تجمعات است که کارگران پیشرو ظهور می کنند و می توانند فرایند تشکل یابی کارگران را به نمایندگی آنها آغاز کنند. این کارگران پیشرو با درک درست از دردهای هم صنفان خویش، در جهت شجاع سازی و آگاهی بخشی به کارگران دیگر برای پیگیری حقوق خود، نقش بی بدیلی دارند.

متأسقانه حق اعتراض به مشکلات صنفی به بهانه های مختلف از کارگران سلب می شود که در این راستا باید از ظرفیت رسانه ها و فضای مجازی جهت روشنگری در جامعه و مطالبه از نهادهای حاکمیتی در چارچوب قانون جمهوری اسلامی ایران استفاده نمود.

ایران در حال حاضر عضو سازمان بین المللی کار (ILO)  است و به همین دلیل بسیاری از مقاوله نامه های بین المللی در حوزه حمایت از کارگران را امضاء نموده است اما متأسفانه این اقدامات فقط در حد کاغذ باقی می ماند و به مرحله اجرا نرسیده است. از جمله مقاوله نامه شماره ۹۸ این سازمان بین المللی که حق تشکل و مذاکره جمعی را برای کارگران در نظر گرفته است، در مجلس به تصویب نرسیده و در نتیجه به مرحله اجرا هم نرسیده است. متأسفانه به نظر می رسد که امضای این مقاوله نامه ها، بیشتر به صورت تبلیغاتی و برای ایجاد شرایط حضور در اجلاس های جهانی کار جهت انتقال این انگاره به سازمان های بین المللی است که نهادهای مسئول در حوزه کار، به طرف استیفای حقوق کارگران پیش می روند. در همین راستا مجموعه های کارگری و نمایندگان آنها باید با روشنگری در مورد این مقاوله نامه ها در راستای عمل به آنها در  کشور، پیش قدم باشند. از آن جایی که ظرفیت تصویب این مقاوله نامه ها طبق قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران وجود دارد، مراجعه به نهادهایی مانند کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی و یا دیوان عدالت اداری توسط تشکل های بزرگ کارگری کشور مانند شورای اسلامی کار، انجمن صنفی کارگری و یا نمایندگان کارگران، می تواند راهگشا باشد.