ضرورت تعامل دانشگاه و صنعت برای تامین نیروی کار متخصص

به گزارش کارآفرینان موفق از بازارکار، نشست “چالش‌های جدید جذب و نگهداشت نیروی انسانی در بازار کار کنونی ایران”  با حضور سیروس دشتی مدیرکل اشتغال و کارآفرینی سازمان جهاد دانشگاهی، امیرسعید مصباح دبیر صلاحیت حرفه‌ای شورای عالی آموزش و تربیت فنی، حرفه‌ای و مهارتی کشور، حمید خوش‌سیرت معاون صنایع کوچک شهرک‌های صنعتی استان تهران، یوسف کریمی مدیرعامل یکی از پلتفرم های استخدامی بخش خصوصی و امیرعلی بینام مدیرمسئول بازار کار در معاونت آموزش و کارآفرینی جهاد دانشگاهی برگزار شد.

بی توجهی به دستورالعمل‌های صلاحیت حرفه‌ای کشور را از مسیر پیشرفت خارج می‌کند

مدیرکل اشتغال و کارآفرینی سازمان جهاد دانشگاهی در نشست امروز که با حضور جمعی از فعالان حوزه کسب‌وکار و اشتغال همراه بود، بر اهمیت موضوع صلاحیت حرفه‌ای و موضوع جذب و نگهداشت نیروی انسانی در بخش‌های مختلف خصوصی و دولتی تأکیدکرد.

سیروس دشتی به اقدامات صورت گرفته در معاونت اشتغال و کارآفرینی جهاد دانشگاهی اشاره کرد و یادآور شد:‌ رسانه بازارکار سازمان جهاد دانشگاهی با تمرکز بر مبحث کلیدی بازار کار درزمینهٔ گفتمان سازی در کشور پیشرو است، گفت: کشور ما در حوزه کسب‌وکار و بازار کار با چالش‌های زیادی روبه‌رو است.

وی افزود: بنابراین ما با استفاده از رسانه‌های جهاد دانشگاهی به‌ویژه بازار کار تلاش کردیم تا این چالش‌ها را شناسایی و بررسی کنیم و برای آنها راه‌حل بیابیم.

مدیرکل اشتغال و کارآفرینی سازمان جهاد دانشگاهی با یادآوری اینکه یکی از چالش‌هایی که در دنیا و به‌طور خاص در کشور ما نیز وجود دارد، موضوع جذب نیروی انسانی است، افزود: در سال‌های گذشته دیدیم که بنگاه‌های اقتصادی در جذب نیروی انسانی خود موفق نیستند و بخش زیادی از انرژی‌بخش منابع انسانی نیز صرف همین موضوعات می‌شود، لذا در تلاش هستیم تا با ابعاد گوناگون این چالش آشنا و آن را رفع کنیم.

دشتی به هدف این نشست اشاره کرد و گفت: هدف ما این است که بخش خصوصی دغدغه‌های خود را بیان کند و در کنار آن دولت نیز دیدگاه خود را به اشتراک بگذارد.

وی با بیان اینکه موضوع چالش‌های جذب نیروی انسانی از محورهای اصلی این نشست است، افزود: ما مباحث چنین نشست هایی را به وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به‌عنوان متولی اصلی این حوزه نیز ارائه می‌کنیم.

تأمین نیروی کار متخصص به دغدغه کشوری تبدیل‌شده است

معاون صنایع کوچک شهرک‌های صنعتی استان تهران نیز در این نشست با یادآوری اینکه تأمین نیروی کار به دغدغه کشوری تبدیل‌شده است، گفت: مشکل اصلی چندجانبه است و یکی از مشکلات قرار گرفتن شهرک‌های صنعتی در بیرون از شهرها است.

حمیدخوش سیرت افزود: این درحالی است که در کشوری مثل آلمان شهرک‌های صنعتی در داخل شهرهاست و در شهرک موفقی بنام شهرک صنعتی نصیرآباد چون در داخل شهر قرارگرفته، مشکلی وجود ندارد چراکه هزینه حمل‌ونقل و جابجایی کم است و این شهرک در جنوب استان تهران یکی از شهرک‌های موفق استان و کشور است.

وی با اشاره به اینکه تأمین نیروی کار در شهرک‌های صنعتی استان تهران به بحران تبدیل‌شده و شهرکی مثل شهرک صنعتی دماوند با کمبود شدید نیروی کار مواجه است گفت: بر اساس قانون کار حقوق و دستمزد مشخص است و هزینه‌های مختلف پوشش داده نمی‌شود و ما برای تأمین نیروی متخصص، مهارتی و توانمند از شهرها برای این شهرک‌های صنعتی با شکل مواجه هستیم.

خوش‌سیرت در ادامه به مشکلات نیرو حتی در شهرها اشاره کرد و اظهار داشت: مشاغل درون شهرها نیز به دلیل برخی مسائل ازجمله کسب‌وکارها و مشاغل اینترنتی و تفاوت معنادار بین مشاغل جدید و خدماتی با مشکل تأمین نیرو مواجه هستند. از سوی دیگر بخش حمل‌ونقل عمومی نیز بین شهرهای مختلف با مشکل مواجه می‌شود و اگر فکری نکنیم با بحران مواجه می شویم.

وی با تأکید بر اینکه تعامل و هماهنگی بیشتری بین دولت، دانشگاه و صنعت برقرار شود، خاطرنشان کرد: لازم است برای تربیت نیرو و جذب آنها باید تعامل و هماهنگی بین دولت، دانشگاه و صنعت برقرار شود. با تحول نظام‌های اقتصادی، شرکت‌ها و صنایع به همکاری با دانشگاه‌ها تمایل پیداکرده‌اند که از طریق بهره‌مندی از دانش و تکنولوژی‌های نوآورانه باعث توسعه تولید محصولات در بخش صنایع کوچک می‌شوند.

در برخی شهرک های صنعتی با وجود ارائه خدمات کامل، نیرو حاضر به کار نیست

معاون صنایع کوچک شهرک‌های صنعتی استان تهران در ادامه بر توسعه مشاغل خانگی و حمایت از کسب‌وکارهای خانگی تأکید کرد و گفت: در حال حاضر گرایش به‌سوی مشاغل خانگی است بنابراین برای حمایت از مشاغل جدید با نگاه مشاغل خانگی باید برنامه‌ریزی کنیم.

خوش سیرت با بیان اینکه امروزه با کمبود شدید جمعیت مواجه هستیم، ادامه داد: در برخی شهرک‌های صنعتی باوجود ارائه خدمات اقامت، ناهار و شام و تغذیه و صبحانه از سوی کارفرمایان، نیرو حاضر به کار و فعالیت نیست!

وی با یادآوری اینکه به بحث ورود مهاجرین باید نگاه درستی داشته باشیم و بحث مهاجرت نیروی کار به کشورمان از دو بعد اقتصادی و اجتماعی قابل‌بحث است، افزود: از یک‌سوی پدیده مهاجرت مشکلاتی دارد اما از سوی دیگر باید رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی کمک کنند تصمیمات صحیح گرفته شود چراکه صنایع و بنگاه‌های اقتصادی با کمبود نیرو مواجه هستند که باید از نیروی کار خارجی استفاده کنیم.

معاون صنایع کوچک شهرک‌های صنعتی استان تهران همچنین اظهار داشت: دانشگاه‌ها باید در کنار دولت و صنعت برای توسعه کشور کمک کنند و تأمین نیروی انسانی موردنیاز بخش خصوصی را در کل کشور برعهده‌گرفته و مشکلات را حل کنند.

نبود نگاه سیستمی در شورای مهارت چالش اصلی

دبیر صلاحیت حرفه‌ای شورای عالی آموزش و تربیت فنی، حرفه‌ای و مهارتی کشور نیز در ادامه این نشست به جزییات نظام جامع آموزش علمی و مهارتی کشور اشاره کرد و گفت: این قانون در سال ۱۳۹۶تصویب شد تا منجر به هم‌افزایی شود، دستگاه‌هایی با سلائق مختلف را نمی‌توان زیر یک سقف جمع کرد. این شورای عالی سه کارگروه راهبری، صلاحیت حرفه‌ای و آموزش عالی دارد که در این کارگروه‌ها روی مباحث مربوط به این سه حوزه بحث می‌شود و دستورالعمل‌های مرتبط ابلاغ می‌شود.

امیر سعید مصباح با تصریح اینکه چالش اصلی ما این است که در شورای مهارت نگاه سیستمی وجود ندارد، ادامه داد: این وضعیت در حال تبدیل‌شدن به سهم‌خواهی است و اگر نظام صلاحیت حرفه‌ای بخواهد اجرا شود، نباید چنین شرایطی وجود داشته باشد. شورا تلاش می‌کند تا دستورالعمل‌های صلاحیت حرفه‌ای را به‌صورت به‌روز تدوین کند.

وی طراحی استانداردهای ارزشیابی در کشور را ضروری دانست و یادآور شد: اگر این استانداردها وجود نداشته باشد کشور در مسیر توسعه نخواهد بود. در کشورهای توسعه‌یافته دولت نقش تنظیم‌گری خود را آموخته است اما در ایران نقش دولت تصدی‌گری است و این سبب رقابت دولت با بخش خصوصی می‌شود.

دبیر صلاحیت حرفه‌ای شورای عالی آموزش و تربیت فنی، حرفه‌ای و مهارتی کشور تأکید کرد: اگر سنجش صحیح باشد، فضا برای رقابت و انتخاب افراد باصلاحیت فراهم می‌شود؛ تأکید اینجا بر این است که صلاحیت فنی، مهارتی و عمومی بررسی شود.

مصباح گفت: با پیگیری‌های انجام‌شده وزارت ارتباطات وظیفه ایجاد سامانه سجاد را بر عهده گرفت و خلأ اطلاعاتی موجود با این طرح برطرف خواهد شد.

وی ادامه داد: در بخش سیاست‌گذاری شورای مهارت به بخش غیردولتی حق رأی داده نمی‌شود و به‌عنوان عضو مدعو هستند. این در حالی است که این بخش به‌عنوان یکی از بخش‌های اصلی شناخته می‌شود و به این موضوع نیز باید توجه شود.

تفاوت فاحش حقوق کارگری با مشاغل کاذب و ضرورت ورود صندوق‌های سرمایه‌گذاری و تأمین اجتماعی

مدیرعامل یک پلتفرم استخدامی بخش خصوصی نیز در این نشست تخصص با یادآوری اینکه نزدیک به ۳۰ درصد افراد در سن ۱۵ تا ۲۴ سال کشور، نه کار می‌کنند، نه مهارت کسب می‌کنند و نه تحصیل می‌کنند، گفت: این گروه سنی را neet ها تشکیل می‌دهند و این‌ها در همه جای دنیا هستند و در ایران نیز تعداد آن‌ها کم نیست و باید برای این‌ها فکری شود، چراکه اتحادیه‌ها و تشکل‌های کارگری، کارفرمایی و نیز دولت برای این‌ها برنامه‌ریزی می‌کنند.

یوسف کریمی با بیان اینکه ۶۰ درصد نیروهایی که شاغل هستند دوست دارند جابجا شوند و یا به دنبال حقوق بیشتر هستند، ادامه داد: این در حالی است ۴۷ در صد افرادی که محل کار خود را ترک می‌کنند هیچ شغلی ندارند و با شرایط بدون شغل از محل کار خود خارج می‌شوند.

وی به دغدغه‌های کارفرمایان اشاره کرد و افزود: کارفرمایان همواره با دغدغه رونق و رکود واحد و یا بنگاه اقتصادی خود مواجه هستند، آنها با چالش‌ها و مشکلاتی مواجه هستند که امکان جذابیت و ایجاد مشوق برای نیروی کار را دچار مشکل می‌کند.

به گفته کریمی، نتایج بررسی یک پژوهش از بین ۶ هزار کارفرما نشان می‌دهد که بیش از ۷۵ در صد کارفرمایان خودشان خواهان مهاجرت هستند، بنابراین هنگامی آنها خود به مهاجرت فکر می‌کنند چگونه می‌توانند به ایجاد فضای جذاب برای جذب نیروی انسانی مهارت دیده و متخصص فکر کنند و یا ساختار مورد نیز را فراهم کنند.

وی در ادامه با یادآوری اینکه صندوق‌های سرمایه‌گذاری و تأمین اجتماعی در این زمینه‌ها باید فعال شوند، گفت: در شرایطی که تفاوت فاحشی بین حقوق کارگری و حقوق مشاغل کاذب وجود دارد باید صندوق‌های سرمایه‌گذاری و تأمین اجتماعی با حمایت دولت به میدان آمده و برای فاصله‌های طبقاتی موجود تلاش کنند. دنیا برای مسائل مختلف در این حوزه‌ها راهکار دارد و تلاش می‌کند همواره راهکارهای نو و جدید پیدا کند.

مدیرعامل پلتفرم استخدامی بخش خصوصی در ادامه با بیان اینکه مشاغل در حال تحول است، گفت: مشاغل آتی به‌سوی گردشگری و صنعت تفریح پیش می‌رود و ما مجبور هستیم در حوزه مشاغل و مهارت‌های شغلی به این حوزه‌ها توجه کنیم چراکه این‌ها خواسته بشر امروز است.

نهادهای تصمیم گیر برای حوزه مهارت‌آموزی با نگاه بازارکار تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی کنند

مدیرمسئول نشریه بازارکار هم در این نشست به تضادهای جذب و استخدام و اشتغال در بازارکار کشور اشاره کرد و اظهار داشت: بازار کار ایران از یک‌سو با کمبود نیرو در بخش تولید و صنعت مواجه است و از سوی دیگر با آمار بالای دانش‌آموختگان بیکار و تحصیل‌کرده که به دنبال شغل هستند.

امیرعلی بینام افزود: به نظر می‌رسد هنوز نظام مهارتی، فنی و حرفه‌ای و نیز صلاحیت حرفه‌ای در کشور در حد حرف است و پیاده‌سازی آن به‌شدت احساس می‌شود.

به گفته مدیر مسوول نشریه بازارکار، سازمان فنی و حرفه‌ای سال هاست این موضوع را دنبال می‌کند اما نتیجه عینی آن دیده نشده و به نظر می‌رسد نهادهای متولی، واسط و تصمیم گیر باید برای حوزه مهارت‌آموزی با نگاه بازار کار تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی کنن